Inrichten (kennis)infrastructuur probleemgedrag en Wet zorg en dwang (regio Nijmegen)

Ouderen met een psychogeriatrische aandoening die in een verpleeghuis wonen, vertonen bijna allemaal één of meerdere symptomen van gedrag die problemen kunnen opleveren voor de persoon zelf en/of zijn omgeving (R. Wetzels 2011, Trimbos 20181). Ook in de woonzorglocaties gericht op somatiek zien we probleemgedrag.

Geconfronteerd worden met probleemgedrag lijkt inherent aan het werken in het verpleeghuis. De bepalende factor of en in hoeverre het gedrag als probleem wordt ervaren, is niet het gedrag zelf maar het effect van het gedrag. In hoeverre gedrag als probleem wordt ervaren is daarnaast afhankelijk van de context en van de waarneming en verwachtingen van de betrokkenen. Enerzijds is probleemgedrag niet te voorkomen omdat het vaak juist de reden is voor een opname in een instelling. Anderzijds is het ontstaan of blijven bestaan van probleemgedrag wel te beïnvloeden.

De ervaring en expertise met betrekking tot het voorkomen en het hanteren van probleemgedrag van de tien V&V-organisaties uit de regio Nijmegen wordt in beperkte mate met elkaar gedeeld. Dit terwijl de problematiek vergelijkbaar is. Regionaal is alleen de consultatiefunctie ingeregeld wanneer sprake is van zeer ernstig probleemgedrag. Dit betreft een reactieve maatregel. Voor zowel cliënten als multidisciplinaire teams is winst te behalen door aanwezige expertise in de regio te delen.

Doel
Het doel van deze actie is erop gericht dat organisaties die een behandelverantwoordelijkheid dragen elkaar ondersteunen door op regionaal niveau de beschikbaarheid van de externe deskundigheid samen te organiseren. Door het delen van praktijkervaring, inspanningen en expertise op regioniveau gaan zij effectief om met beschikbare middelen en expertise (capaciteit).

Beoogde resultaten
Een duurzame (kennis)infrastructuur waardoor:

Kennis en praktijkervaring over het voorkomen van onvrijwillige zorg alsook zo snel mogelijk afbouw ervan voor cliënten met een psychogeriatrische aandoening worden gedeeld tussen de tien V&V organisaties (intercollegiale toetsing). Waar mogelijk trekken de organisaties gezamenlijk op bij de implementatie van de Wet zorg en dwang (Wzd). Zoals scholing, coaching en communicatie naar derden.
De beschikbaarheid van een extern deskundige in het kader van de Wzd wordt onderling geborgd door de V&V-organisaties uit de zorgregio Nijmegen die een behandelverantwoordelijkheid dragen;
Het afgeven van een medische verklaring ten behoeve van een Inbewaringstelling (IBS), rechterlijke machtiging (RM) of een verlenging van een RM in regio Nijmegen is geborgd, passend bij de reeds bestaande infrastructuur (crisisdienst Pro Persona);
Een duurzame (kennis)infrastructuur door het ontwikkelen van een regionale samenwerking in een kennisplatform waarbinnen door middel van consultatie kennis en expertise worden gedeeld in het omgaan met probleemgedrag;
Een website die ondersteunend en laagdrempelig toegankelijk is en als doel heeft kennis en expertise op het gebied van probleemgedrag en Wzd binnen de regio te ontsluiten.
Update november 2021 – Wet Zorg en Dwang (Wzd)
Er zijn twee procedures gemaakt waarbij Bureau Crisis Interventie (BCI) als “koppelaar” optreedt tussen de vraag en de beschikbare medewerker voor de toetsing.
1. Procedure voor het afgeven van medische verklaringen bij Rechterlijke machtiging (RM)-aanvragen
2. Procedure voor het aanvragen en uitvoeren van externe toetsingen bij onvrijwillige zorgMet Pro Persona zijn afspraken gemaakt over het afgeven van medische verklaringen binnen de Wzd, namelijk:
• Medische verklaringen worden bij een RM door de V&V-organisaties in de regio gedaan.
• Gedwongen opnamen met Inbewaringstelling (IBS) worden door Pro Persona gedaan. Dit is vastgelegd in een samenwerkingsdocument.

De procedures zijn geïmplementeerd en deels geëvalueerd. Met het instellen van een regionale Wzd-commissie (bestaande uit vier Wzd-functionarissen en twee (juridisch) beleidsmedewerkers) zorgen we voor de borging van de procedures, de kennis in de regio en de bijstelling hiervan. Voorafgaand aan het afgeven van medische verklaringen is scholing gegeven aan de specialisten ouderengeneeskunde die deze taak uitvoeren.

Kennisinfrastructuur
Een startdocument met de missie en de visie voor de infrastructuur wordt in de regio besproken.